Sầu riêng Tân Thới

Ngất ngây mùi sầu riêng Tân Thới (Huyền Văn - Cần Thơ)

Phong Điền là một huyện nổi tiếng về du lịch sinh thái, nhưng xã Tân Thới lại không có địa điểm du lịch nào, người dân ở đây sống chủ yếu bằng nghề nông. Tuy nhiên, Tân Thới khiến người ta sững sờ với những vườn sầu riêng xanh ngút ngàn, tưởng như lạc vào một vương quốc sầu riêng thơm bát ngát. Sầu riêng Tân Thới có mùi hương nồng nàn, ngọt, béo đậm đà khác hẳn sầu riêng nơi khác, đầu năm 2019 “Sầu riêng Tân Thới” lên ngôi, chính thức được công nhận nhãn hiệu độc quyền, có thể trực tiếp xuất khẩu ra nước ngoài, là niềm tự hào của huyện Phong Điền nói riêng, của thành phố Cần Thơ nói chung.

Hồi tháng trước, tôi ra chợ Cần Thơ tìm mua sầu riêng Cái Mơn (Bến Tre) đãi cô bạn ở Bắc Giang vào chơi, nhưng chủ sạp lại giới thiệu sầu riêng cơm vàng hột lép của Phong Điền rất ngon, giá chín mươi ngàn đồng một ký, tôi hơi nghi ngờ về chất lượng, bởi nào giờ nghe Phong Điền nổi tiếng cam sành, vú xữa lò rèn, chanh không hạt, chứ chưa nghe nói về sầu riêng bao giờ, bà chủ sạp cam kết không ngon không lấy tiền, tôi do dự một chút rồi cũng mua một trái 2kg mang về, không ngờ trái sầu riêng đó ngon cực kỳ luôn, cô bạn tôi ăn xong cứ thòm thèm, hôm sau tôi mua thêm hai trái cho cô ấy mang về quê làm quà. Từ đó, một ý nghĩ cứ lởn vởn trong đầu tôi là phải đi vườn sầu riêng Phong Điền cho biết. Rồi ngày đó đã đến, vào một buổi sáng nắng đẹp trời trong, tôi đã đến vướn sầu riêng Tân Thới.

Xã Tân Thới, trước đây xã thuộc huyện Ô Môn (nay là quận Ô Môn) sau khi chia tách, năm 2004 xã Tân Thới thuộc huyện Phong Điền cho đến nay.  Tân Thới có trên 2.000ha đất nông nghiệp, nhưng hiện nay đã lên bờ trồng sầu riêng trên 2/3 diện tích, các vườn sầu riêng Ri 6 chạy dọc theo con đường bao đê Xáng Xà No thênh thang rợp bóng cây.

Mấy năm nay Tân Thới chuyển mình và khởi sắc bởi những vườn sầu riêng RI-6 (Ri 6), cơm vàng hột lép, thơm ngon đặc biệt hơn hẳn những nơi khác nên rất được ưa chuộng. Năm 2015, Tân Thới được công nhận xã Nông thôn mới. Và đầu năm 2019 này, Tân Thới lại càng làm cho giới miệt vườn Đồng bằng sông Cửu long sửng sốt khi “Sầu riêng Tân Thới” đã được công nhận nhãn hiệu độc quyền và có thể trực tiếp xuât khẩu ra nước ngoài, không cần qua thương lái.

Đến ấp Trường Trung A, xe cặp ven lộ, từng người bước xuống xe, vườn sầu riêng hiện ra trước mắt khiến đôi chân tôi líu ríu. Tôi cúi người xuống thấp, len lỏi vào giữa vườn sầu riêng, né qua né lại sợ trái rụng u đầu. Anh Tuấn cười nói: “Đừng sợ, nó chỉ rụng vào ban đêm thôi”. Nghe vậy, tôi mừng lắm, nghĩ bụng “Sầu riêng cũng biết thương người”. Mèn ơi, những trái sầu riêng treo lủng lẳng trên cành thấy mê luôn, nó gần đến nỗi tôi đưa tay rờ nhè nhẹ vào một trái đang tắm mình dưới ánh nắng trưa hè rực rỡ, những chiếc gai tua tủa trở nên hiền lành, gần gủi biết bao, khi tôi nâng niu nó.

 Tôi hỏi anh Tuấn “Sầu riêng ở đây có gì khác sầu riêng nơi khác mà được ưa chuộng vậy anh?”. Anh Tuấn nói “Sầu riêng có nhiều loại lắm, nhưng có lẽ do thiên nhiên ưu đãi cho vùng đất này phù hợp trồng sầu riêng Ri 6, nên khoảng 90% nhà vườn ở đây trồng chủ yếu là sầu riêng Ri 6, bởi hiệu quả kinh tế cao, chất lượng tuyệt vời, cơm vàng, hột lép, thịt dầy, mùi thơm đặc biệt, vị ngọt đậm đà không nơi nào sánh kịp”.

Đang nói tới đó, chị Thủy, chị Ba Oanh chủ vườn mang đến mấy trái sầu riêng mời chúng tôi “Mấy cô mấy cậu ăn thử một lần rồi nhớ suốt đời luôn”, vừa nói chị Thủy vừa tách múi sầu riêng ra. Chao ôi, những múi sầu riêng vàng rượm, mùi thơm ngan ngát hấp dẫn làm sao, anh Tuấn mở hàng cầm một múi sầu riêng vàng roi rói, tiếp theo mỗi người một múi, sau những cái chép miệng, mọi người không hẹn mà cùng thốt lên “Ngon quá đi!”. Chị Thủy cười đôn hậu, gương mặt tròn trịa và đôi mắt đen láy của chị ánh lên niềm vui rạng rỡ  “Tui nói rồi mà, ăn một lần là nhớ đời nhớ kiếp luôn. Hi hi”.

Tôi mê ăn sầu riêng từ nhỏ tới lớn, vậy mà tôi có cảm giác lần đầu tiên trong đời ăn được múi sầu riêng ngon cự kỳ như vậy. Trước hết phải nói đến sự đáng yêu của nó, múi đầy đặn, mềm mại, màu vàng óng như những tia nắng hè rực rỡ trong buổi sớm mai, mùi thơm sực nức của nó khiến tôi không thể cưỡng lại được, nếm thêm miếng nữa, mèn ơi, ngọt đến tận cùng, thật khó mà diễn tả.

Lúc trước, sầu riêng vào vụ từ  tháng 4 đến tháng 5, nhưng ngay từ đầu năm đến Tân Thới cũng có sầu riêng ngon, đây là điểm nổi bật của sầu tiêng Tân Thới vài năm trở lại đây. Khoảng 2% diện tích cho trái sớm từ tháng 1 đến cuối tháng 3, khoảng 80% sản lượng sẽ được thu hoạch rộ trong tháng 4 và tháng 5, còn lại sẽ được thu hoạch dần đến tháng 7 là cơ bản dứt điểm. Mùa vụ đến sớm, kéo dài và chất lượng trái sầu riêng được nâng lên, giá thành ổn định không chỉ mang đến niềm vui cho bà con nông dân mà còn là tín hiệu khả quan cho ngành nông nghiệp xã, huyện trong việc phát triển và nâng cao chất lượng sản phẩm cây trồng gắn kết với tiêu thụ. Bây giờ đang cuối tháng 6, sắp hết mùa, nhưng sầu riêng vẫn chi chít trái trên cành, cho thấy sầu riêng Tân Thới có sức sống mạnh mẽ như thế nào.

“ Mà anh Tuấn ơi, sao lại đặt tên sầu riêng Ri 6 vậy, nghe là lạ?”

Sầu riêng Ri 6 (hay 6 Ri) là có nguồn gốc từ ông Sáu Ri, ở ấp Phước Định 1, xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, Vĩnh Long, là người tiên phong  trồng và cho ra trái loại sầu riêng cơm vàng, hột lép ngon nổi tiếng từ những năm cuối của thập niên 1990. Trung tâm Giống cây trồng Vĩnh Long đã lấy tên ông Sáu Ri đặt tên cho giống cây “Sầu riêng RI-6”. Sầu riêng Ri 6 liên tục đoạt giải thưởng tại các kỳ hội thi trái ngon của Viện Cây ăn quả miền Nam và hội chợ nông nghiệp Đồng bắng sông Cửu Long. Không may, ông Sáu Ri bệnh nặng và qua đời năm 1999. Tiếp tục sự nghiệp của ông là người con trai lớn tên Nguyễn Minh Trung. Sau một thời gian dài trăn trở, anh Trung đã mở cơ sở cây giống sầu riêng Sáu Ri, chuyển giao cây giống cho bà con nông dân trồng sầu riêng Ri 6 trên diện tích rộng, thực hiện đúng như tâm nguyện của người cha quá cố của mình.

Sầu riêng Ri 6 đến vùng đất hiền hòa Tân Thới, càng ngọt ngào hơn, càng đậm đà hơn, càng lan tỏa hơn.

Tôi hỏi “Chị trồng sao mà sầu riêng ngon quá vậy chị?”. Chị Oanh hồn nhiên “Thì thấy người ta làm sao mình làm y chang vậy”.

Câu nói của chị Oanh nghe thật đơn giản, nhưng việc trồng sầu riêng không đơn giản chút nào. Chị nói “Trồng sầu riêng cần vốn nhiều, từ lúc trồng đến thu hồi vốn phải mất đến 7 năm. Trước kia tui trồng riêng lẻ, nên thất bại, lúc đầu gặp đủ thứ khó khăn, cây kém phát triển, trái bị “sượng” không bán được, thiếu hụt mọi bề, từ khi vô Hợp tác xã, được tập huấn kỹ thuật chăm sóc cây trồng, được Hội Nông dân (HND) hỗ trợ vay từ Quỹ hỗ trợ Nông dân để mua phân, thuốc, cây giống, rồi các tổ viên chia sẻ kinh nghiệm trồng trọt, “vần công” tỉa cành, hái trái nên mới thu hoạch khấm khá như bây giờ. Tui có 50 gốc sầu riêng, mỗi năm thu hoạch được trên 50 triệu, vì là mới trồng có 2 năm nên cây còn nhỏ, trái chưa nhiều, thu nhập như vậy là cao hơn nhiều lần so với thời làm lúa rồi. Ở Tân Thới này nhiều người khá lên nhờ sầu riêng, như chị Thủy nè, có chục công sầu riêng, mỗi năm thu về trên tỷ đồng, thấy mà ham”.

Anh Tuấn cho biết, Hợp tác xã sầu riêng là một trong những Hợp tác xã sản xuất hoạt động có hiệu quả ở Tân Thới. Năm nay Phòng Nông nghiệp huyện hỗ trợ 100% cây giống sầu riêng Ri 6 cho bà con (trước kia 60%). Nhờ vậy, bà con phấn khởi tham gia Hợp tác xã ngày càng nhiều.

 Trước đây, hầu hết các thành viên Hợp tác xã đều trồng cam mật, nhưng khi thị trường có phần “chựng” lại, cây cam lại hay bị dịch bệnh nên người dân đốn cam, trồng sầu riêng, từ cây sầu riêng mà đời sống gia đình các thành viên Hợp tác xãđều khá lên. Người có diện tích sầu riêng cho trái ít nhất (5.000m2) cũng thu hơn 60 triệu đồng mỗi năm.

Lúc trước, những nhà vườn trồng cam mật nhưng cứ lối nước lên là lo ngai ngái. “Chưa có đê bao nên cỡ tháng 9 là không khô ống quần” nhìn cây cam chết vô số mà phát khóc, nên nhiều hộ đã chuyển sang trồng sầu riêng, tuy nhiên hiệu quả không cao, sau khi tham gia Hợp tác xã trồng sầu riêng, nhờ kỹ thuật trên huyện xuống hướng dẫn chu đáo, sự chia sẻ kinh nghiệm tận tình của bà con nên mới thành công “Không uổng phí công sức bấy lâu nuôi cây, nay cây ra trái ngọt nuôi người”.

 Chúng tôi lên xe, mang theo những trái sầu riêng Ri 6 làm quà cho gia đình. Trên đường về, chúng tôi lấy làm lạ là không thấy địa điểm vui chơi giải trí, hoặc nhà nghỉ, quán nhậu, quán karaoke nào, chỉ thấy hai bên lộ, cách vài trăm thước có sạp bày bán trái cây mà nhiều nhất là sầu riêng. Đây thật sự là vương quốc sầu riêng, sầu riêng ở khắp nơi, bốn bề tứ hướng.

Hợp tác xã sầu riêng Tân Thới đã thay đổi vận mệnh “Sầu riêng” thành niềm vui chung của hàng trăm hộ nông dân “ai sầu không biết, riêng em không sầu”. Cùng với chính sách hỗ trợ như hiện nay của chính quyền các cấp, thêm nhiều chính sách ổn định đầu ra, cộng với sự cần cù chịu khó của nông dân, tin rằng sầu riêng Tân Thới sẽ cất cánh đi khắp nơi trong toàn quốc và vươn xa ra nhiều nước trên thế giới.

Mùi sầu riêng trong xe cứ thoang thoảng, tôi liên tưởng đến một ngày Tân Thới mở ra nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn, trước hết là điểm du lịch vườn sầu riêng, chắc chắn du khách sẽ bị cuốn hút với những vườn sầu riêng xanh bát ngát, tưởng như lạc vào một vương quốc sầu riêng tỏa mùi hương ngây ngất./.